Naast de Nieuwe Kerk en de Technische Universiteit is het Delfts Blauwe aardewerk het eerste waar je aan denkt bij de naam `Delft’. In het buitenland is `Delfts Blauw’ waarschijnlijk zelfs het allerbekendst. Het vaasje, het tegeltje, het grachtenhuisje met jenever, het paar souvenirklompjes… verzamelaars van antiek aardewerk en toeristen kunnen er niet genoeg van krijgen. En Archeologie Delft ook niet.
We weten namelijk niet zo heel veel van Delfts Blauw. Dat klinkt vreemd, want kunsthistorici en antiquairs hebben er boeken over volgeschreven. Maar dan gaat het over topstukken die al eeuwen in privé- en museumverzamelingen zijn opgenomen. Waar al die stukken gemaakt zijn, en wat daar nog meer is gemaakt dan alleen prachtvazen en sierborden, daar was tot voor kort maar weinig over bekend. Tot er in Delft werd opgegraven en de restanten van complete pottenbakkerijen tevoorschijn kwamen . Toen bleek dat er veel méér vormen en soorten werden gebakken, en dat de mooie bloemenvazen hoge uitzonderingen zijn. Het was hoe dan ook een belangrijk Delfts exportproduct, zo tussen 1650 en 1750. Meer dan dertig aardewerkfabrieken – zo mogen we deze vroege industriële werkplaatsen wel noemen - waren toen in de stad actief. Uit de opgravingen blijkt, hoe massaal de productie was. Er blijkt ook uit, hoe die productie in zijn werk ging, en hoeveel er werd geëxperimenteerd met nieuwe vormen en technieken. Het Delfts blauw werd verkocht naar alle hoeken van de wereld, en men maakte in binnen- en buitenland graag gebruik van de Delftse kennis.
Eind achttiende eeuw ging het snel bergafwaarts met de Delftse aardewerkindustrie. Het Delfts Blauw kreeg concurrentie van Duits en Frans porselein dat de Delftenaren niet konden maken, en door vernieuwingen in Engeland waar ze het arbeidsintensieve beschilderen met de hand vervingen door sjablonen (‘transfer-prints’ een soort voorbedrukte sjablonen). De ene na de andere bakkerij sloot zijn deuren. Eind negentiende eeuw pakte de laatst overgebleven bakkerij - de Porceleyne Fles, die allerlei andere producten was gaan maken - de draad weer op . Die firma bloeit nog steeds en `nieuw’ Delfts Blauw is weer populair als altijd. Maar bij Archeologie Delft is inmiddels een enorme hoeveelheid kennis verzameld over het oude ambacht, en die kennis neemt nog steeds toe. Archeologie Delft beschikt over een grote verzameling Delfts Blauw uit de bodem in alle vormen en uit alle productiestadia, die als studiecollectie bijzonder wordt gewaardeerd.