Sparen is van alle tijden. Het komt dan ook geregeld voor dat er bij opgravingen spaarpotten worden aangetroffen. In de Delftse collectie zijn vooralsnog twee verschillende types te vinden: de uivormige spaarpot en het klassieke, welbekende spaarvarken.
De oudste spaarpotten zijn ui-vormig en komen in Nederland vanaf de 14e eeuw al voor. Er is niet veel fantasie voor nodig om in deze spaarpotten de vorm van een moederborst te herkennen. Dit zal ongetwijfeld een symbolische achtergrond hebben die ook gemakkelijk is te doorgronden. Het is echter ook een vrij gemakkelijke vorm om te maken door pottenbakkers. Er zijn in Delft ook misbaksels van deze spaarpotten uit de late 15e en 16e eeuw aangetroffen, die bewijzen dat lokale pottenbakkers deze producten ook verkochten. Het zijn meestal onzorgvuldig gemaakte stukken die waarschijnlijk vrij goedkoop te verkrijgen waren.
Vanaf de late 16e eeuw komt het klassieke spaarvarken in de mode. Deze varkens worden tot op de dag van vandaag in allerhande vormen gemaakt. Ook de symbolische achtergrond van het varken als spaarobject laat zich eenvoudig raden. Het varken kon worden vetgemest waarna het werd geslacht, precies zoals de spaarpot moest worden ‘geslacht’ om het spaargeld te kunnen gebruiken.
Wie wat bewaart die heeft wat
Detail van een van de vijf uivormige spaarpotten gevonden aan de Huyterstraat- 1425-1500.
Wie wat bewaart die heeft wat
Overzicht van vijf spaarputten uit een beerput aan de Huyterstraat, 1425-1500.
Wie wat bewaart die heeft wat
Roodbakkend spaarvarkentje met loodglazuur, gevonden aan de Kruisstraat in Delft. Datering: ca. 18e eeuw.
Wie wat bewaart die heeft wat
Roodbakkend spaarvarkentje met loodglazuur, gevonden aan de Kruisstraat in Delft. Datering: ca. 18e eeuw.
Wie wat bewaart die heeft wat
Roodbakkend spaarvarkentje met loodglazuur, gevonden aan de Kruisstraat in Delft. Datering: ca. 18e eeuw.
Wie wat bewaart die heeft wat
Roodbakkend spaarvarkentje met loodglazuur, gevonden aan de Kruisstraat in Delft. Datering: ca. 18e eeuw.
Wie wat bewaart die heeft wat
Gravure uit de collectie van Boijmans: bedelaar met klep en spaarpot; Jan van de Velde II - 1633
Wie wat bewaart die heeft wat
Spaarvarkentje van witbakkend aardewerk met loodglazuur, gevonden bij kasteel Altena - 17e/18e eeuw en uivormig spaarpotje op hoge voet, roodbakkend aardewerk met loodglazuur, gevonden bij kasteel Altena, 17e eeuw.
