Locatie
De Heltoren was de noordwestelijke hoektoren van de stad. Niet iedereen weet dat de begrenzing van de oude binnenstad vroeger verder naar het westen lag. De huidige weg is omgelegd in een glooiende bocht naar de brug over de Delftse Schie. Het nu gesloopte gebouw van Bacinol stond bijna op de oude hoek van de binnenstad. Op deze hoek stond dus een toren met daarop een molen. Voor deze punt heeft ook nog een driehoekig bolwerk gelegen. Van deze situatie is nu niet veel meer te herkennen. Gelukkig hebben we oude kaarten waar de vroegere situatie nog op staat ingetekend. Hierdoor hadden we een redelijk idee waar zich nog oude resten konden bevinden.
We dachten dat de aanleg van de grote kelder onder het Bacinolgebouw de meeste resten opgeruimd zou hebben. Bij de sloop van de kelder hebben we een oogje in het zeil gehouden maar er kwamen geen oude resten aan het licht. Net ten noorden van deze kelder was sprake van verontreinigde grond. Bij de sanering daarvan hebben we wel muurwerk aangetroffen. Dit muurwerk lag net in de weg van een aan te leggen damwand. Nadat de vervuilde grond was verwijderd hebben we vandaag het muurwerk verder blootgelegd en gedocumenteerd.
Heltoren
Fundering van de Heltoren. Aan de rechterkant een paal van de fundering van het oude Bacinolgebouw. Op die plaats is de toren afgebroken.
Nieuwe informatie
We hebben niet de hele toren opgegraven, alleen het westelijke deel dat in de weg zat. Het zuidelijke deel van de toren is bij de bouw van het Baccinolgebouw verloren gegaan. Toch hebben we een hoop informatie kunnen verzamelen. Het gaat om een grote ronde toren waarvan de fundering bijzonder diep was aangebracht. De diepste waltorens die we tot nu toe hebben gezien gaan tot ca. 3m -NAP. Deze toren gaat tot zeker 4 -NAP. In tegenstelling tot de waltorens is hij dieper dan de stadsgracht ingegraven.
We hebben nu voor het eerst ook een beetje inzicht gekregen in de bouwmethode voor dit soort diep ingegraven funderingen. Dit lag namelijk tijdens de bouw al onder grondwaterniveau. We hebben ons al vaker afgevraagd hoe men destijds de bouwput droog hield om in te kunnen metselen. Vandaag hebben we gezien dat aan de buitenkant van de bouwput een soort voorloper van een damwand was gemaakt van gevlochten wilgentenen. Dit noemen we vlechtwerk, iets wat we al eerder aantroffen. We hebben houtmonsters meegenomen en twee wat grotere palen die de vlechtwerkwand op zijn plek hielden. We hopen weer op veel jaarringen! Na onze metingen is een stukje van de muur afgehakt om plaats te maken voor de damwand. Het grootste deel van de funderingen van de Heltoren zit nog in de grond. Als het goed is blijven ze daar ook nog een hele tijd zitten.