Mysterieuze gang
Enkele weken terug werd onder de Westvest een mysterieuze gang gevonden uit de 15e eeuw. Onduidelijk was toen nog waar de gang naar leidde: een waltoren, een steiger? Nu kon bij de aanleg van een tramhalte het tweede (westelijke) deel van de gang worden uitgegraven en de vraag beantwoord.
De gang bleek niet, zoals eigenlijk door de archeologen gehoopt, naar een nog onbekende toren in de stadswal te leiden. Het was een doorgang door de stadswal, maar wel één met twee stevige deuren erin. De gang was bijna 10 m lang en liep aan beide kanten schuin af met het talud van de stadswal mee.
Vondsten
Maar wanneer en door wie werd de gang dan gebruikt? Daar is meer duidelijk over geworden. De gang bleek volgestort met de resten van een verbrand vakwerkhuis (houtskool en verbrande leem) en huisraad uit het begin van de 16e eeuw. En dat wijst naar de grote stadsbrand van 1536. Bij deze ramp brandde een groot deel van Delft af, waaronder ook de bebouwing die tussen de Oude Delft en de Westvest stond.
Behalve de scherven van huisraad werden in de gang twee fragmenten van pijpaarde gevonden. Pijpaarde is een zachtgebakken witte klei, die in middeleeuwen werd gebruikt voor het maken van beeldjes (en pas eeuwen later voor kleipijpen waar het zijn naam aan dankt). De twee fragmenten bleken onderdeel van een groot plakkaat met een voorstelling in reliëf. Dergelijke plakkaten met een religieuze voorstelling zijn eerder in Delft gevonden, en altijd op het terrein van één van de middeleeuwse kloosters. De nu gevonden fragmenten zijn zeer waarschijnlijk afkomstig uit het Barbara klooster, dat vlak achter de gang lag.
De twee fragmenten waren te klein om te bepalen wat of wie op het reliëf was afgebeeld maar enkele kleine stempelindrukken op één van de fragmenten geven een hint: een ‘T’ met een belletje eronder. Het T-vormige kruis (ook wel een Tau-kruis) en de bel zijn de attributen van Sint Antonius van Egypte. Sint Antonius was een monnik uit de 4e eeuw en is de patroonheilige van onder andere bakkers, wevers, varkens en huisdieren.
De gang en de grote brand
het afgebrande Barbaraklooster; alleen de muren van de kapel stonden nog overeind.
De gang en de grote brand
westelijke deel van het tunneltje onder de Westvest met links de schuine kant die oorspronkelijk in het talud van de stadswal zat.
De gang en de grote brand
Fragmenten van een pijpaarden plakkaat met een ingestempeld symbool van de heilige Antonius van Egypte.
De gang en de grote brand
Reconstructie van een vergelijkbaar pijpaarden plakkaat met voorstelling van de Calvarieberg, gevonden in het Kartuizer klooster.
Stadsbrand
De gang heeft oorspronkelijk onder de stadswal door gelopen van het Barbaraklooster naar de stadsgracht, waar waarschijnlijk aanlegsteigertje lag. Zo kon het klooster van buiten de stad worden bevoorraad. Bij de stadsbrand van 1535 werd ook het Barbaraklooster verwoest en daarbij ging ook het plakkaat verloren. Wellicht waren de gang en het steigertje bij de herbouw overbodig geworden en daarom volgestort.