Versleten schoenen
Bij de opgravingen in de Spoorzone hebben we weer een bijzondere vondst gedaan. Bij het archeologisch onderzoek komen met name uit de stadsgracht van Delft veel vondsten tevoorschijn. In die gracht is veel afval terecht gekomen waaronder versleten schoenen. Deze worden wel vaker teruggevonden, maar in dit geval trok één exemplaar gelijk de aandacht.
Bij het wassen van de vondsten kwam een aparte schoenzool aan het licht. Deze zool kan ergens in de 17e eeuw worden gedateerd. Het object is helaas niet meer helemaal intact maar de vorm is nog goed herkenbaar. Het is veel breder dan een normale zool en er zijn duidelijke slijtageplekken op te herkennen, maar niet op de normale plekken zoals de hiel of de bal van de voet. Het was snel duidelijk dat het moest gaan iemand met een voetafwijking, maar wát voor voetafwijking?
Voetafwijking
Om daar achter te komen hebben we hulp van buiten gevraagd. Ron van Sluis, werkzaam als orthopedisch schoenmaker bij Van Dalen Orthopedie in Delft, heeft het object samen met ons bekeken. Het bleek nog niet eenvoudig om tot een eenduidige conclusie te komen. Omdat de zool zo afwijkt van de standaardvorm is het zelfs lastig te bepalen of het om een linker of een rechter voet gaat. Uiteindelijk kwamen er drie opties uit:
Het meest waarschijnlijk is dat de drager van de schoen een platknikvoet heeft gehad. Dit is een combinatie van een platvoet en een knikvoet. Het zou dan om een rechterschoen moeten gaan. De doorgezakte voet was naar binnen geknikt en de tenen draaiden naar buiten toe. Dit komt heel goed overeen met de slijtageplekken op de zool waar duidelijk de meeste druk op is uitgeoefend. De oorzaken kunnen een aangeboren afwijking, trauma of overbelasting zijn.
Een tweede iets minder waarschijnlijke mogelijkheid is dat de drager last had van Hallux Valgus. Dit is een aandoening die deels erfelijk is en er voor zorgt dat de grote teen een sterke knik maakt richting de kleine teen. In dat geval zou het weer om een linkerschoen moeten gaan. Tenslotte is het ook nog mogelijk dat het om een linker klompvoet gaat.
Passende vorm
We zullen er waarschijnlijk nooit helemaal precies achter komen wat voor afwijking deze anonieme persoon heeft gehad. Het geeft wel een inzicht in hoe vroeger werd omgegaan met een dergelijke afwijking. De schoenmaker heeft een passende vorm gemaakt voor de afwijkende voet waar op kon worden gelopen getuige de slijtsporen. Maar het verschil met een tegenwoordige orthopedisch schoenmaker is dat er geen corrigerende maatregelen werden genomen. Dit betekent dat de aandoening met de jaren alleen maar erger zal zijn geworden, tot op het punt dat lopen misschien niet meer mogelijk was. Gelukkig is de orthopedie tegenwoordig een stuk verder gevorderd.