Spoorzone

De westgrens van de middeleeuwse stad

Deze ochtend hebben we als eerste vast kunnen stellen dat het gootje van gisteren een riool is geweest dat op de stadsgracht heeft afgewaterd. Het is opvallend dat de constructie van deze goot identiek is aan de grote goten die we naast de Bagijnetoren en de overkluizing op het Agathaplein hebben gevonden. Ze liggen ook allemaal naast een groot bouwwerk in de stadswal en lijken allemaal bij één aanlegfase te horen, gelijk met de bouw van de waltorens. Ook staan ze alleen in verbinding met grote instellingen, niet met individuele woonhuizen. In dit geval met het Oude Mannenhuis in de Schoolstraat, bij het Agathaplein met het St. Agathenklooster en bij de Bagijnetoren met het Bagijnehof. Blijkbaar konden dergelijke instellingen op de medewerking van het stadsbestuur rekenen of hadden ze gewoon een groter budget en betaalden ze voor deze aansluitingen. In elk geval werden de werkzaamheden aan de wal en de waltorens aangegrepen om deze structuren aan te leggen.

Vandaag stond echter vooral in het teken van de restanten van de Schoolpoort. Deze lag recht voor de Schoolstraat en vormde een van de toegangen tot de stad. Tot de demping van de stadsgracht in de jaren '60 van de 20e eeuw was dit nog steeds een plaats om de gracht over te steken, zij het toen alleen voor fietsers en voetgangers. De resten van deze poort liggen deels in compartiment 3, dat we nu aan het ontgraven zijn. We komen nu de resten van de achterzijde tegen, de voorkant komt pas in de volgende tunnelbuis aan bod, over enkele jaren dus. Het lijkt een waltoren te zijn met een kleine aanbouw die als afsluitbare doorgang dienst deed.

We troffen eerst de muren van de achterkant van de toren aan. Deze waren relatief ondiep gefundeerd en vertoonden verschillende bouwfases. In één muur konden resten van een boogconstructie worden waargenomen. Dit heeft mogelijk een vergelijkbare functie gehad als bij de Bagijne-, Michiels-, en Hiëronymustoren, namelijk een doorgang onder de wal door naar de begane grond van de toren.

Tegen de betonnen diepwand van de spoortunnel aan kwam het eerste zware muurwerk van de Schoolpoort tevoorschijn. Wat we er nu van zien wijst op een stevige constructie en een sterke fundering. De muren lijken breder en zwaarder dan de andere waltorens die we tot nu toe hebben gezien: anders dan verwacht! We hebben dit nog niet in detail kunnen bekijken. Morgen zullen we de rest van de poort proberen bloot te leggen en een overzicht krijgen van de omvang en ontwikkeling ervan. Aangezien het weer mooi weer wordt zullen we waarschijnlijk weer veel kijkers langs het hek hebben.