We vinden veel interessante en onverwachte zaken bij het archeologisch onderzoek in de Spoorzone. Vandaag troffen bijvoorbeeld een laag met steenkoolgruis aan. De eerste associatie met steenkool is vaak stoommachines en de industriële revolutie, kortom moderne tijden. Dit was bij ons niet anders. In dit geval werd dit materiaal echter aangetroffen bovenin de sloot die onder de wal heeft gelopen tussen ca. 1360 en 1450. Het werd afgedekt door de ophogingslagen van de stadswal. Dit steenkool moet dus in de middeleeuwen in deze sloot terecht zijn gekomen.
Gelukkig bestaat er zoiets als internet waar we direct meer te weten kunnen komen over de geschiedenis van steenkool. Deze is op zichzelf erg interessant, zie bijvoorbeeld deze webpagina en deze. En passant ontdek je meteen de oudste afbeelding van rails. Steenkool werd door de Romeinen al als brandstof gebruikt. Blijkbaar wordt er in Nederland al sinds 1100 steenkool gewonnen in de buurt van Kerkrade. Naarmate hout een schaarser goed wordt neemt het gebruik van steenkool een hoge vlucht, al ver voor de industriële revolutie.
Middeleeuws steenkool
Hijsinstallatie op waterkracht bij een mijn (bron: Gregorius Agricola, De Re Metallica, Basel, 1556)
Nu rest de vraag waarom in Delft in de 15e eeuw een groot pakket steenkoolgruis in een sloot ligt. Hiervoor heeft het internet helaas geen panklare antwoorden. Het vergt nog wat literatuuronderzoek om er achter te komen waar steenkool in de middeleeuwen voor werd gebruikt. Een paar richtingaanwijzers zijn wel voor handen. Zo schijnt het dat met name in de 16e eeuw steenkool werd gebruikt in de glasindustrie om een helder glas te produceren. Misschien dat het monster dat we van deze grond hebben genomen meer aanwijzingen bevat. Wordt vervolgd!