Spoorzone

De westgrens van de middeleeuwse stad

Deze week is het weggraven van de grond onder molen De Roos begonnen. Voor de mensen van de Combinatie CrommeLijn is dit een gecompliceerde klus omdat er met veel verschillende dingen rekening moet worden gehouden. Er moet voorzichtig gewerkt worden om de palen waarop de opgevijzelde molen rust niet te beschadigen en er mogen niet te veel trillingen worden veroorzaakt. Daarnaast staan er ook nog grote ronde blokken gewapend beton in de weg die in de jaren negentig van de vorige eeuw zijn aangebracht om verzakking van de molen te voorkomen. En tussen dit alles moeten de archeologen ook nog onderzoek doen.

Molen De Roos is gebouwd in de 17e eeuw. Hiervoor heeft er echter al een zogeheten standerdmolen gestaan. Dit is een houten molen op een lichte stenen fundering. Van deze fundering zijn tijdens werkzaamheden ter voorbereiding van het opvijzelen van de molen al resten aangetroffen. Deze moesten verwijderd worden om de betonnen plaat te kunnen storten waarop de huidige molen nu staat. We verwachten niet dat er nog resten van deze molen worden aangetroffen.

 

 

De molens zijn niet toevallig op deze plaats gebouwd. Onder de molen bevinden zich namelijk de resten van een rondeel. Dit is een laag, halfrond plateau dat uitstak in de stadsgracht en diende om de stadswal te kunnen verdedigen. Door de molens op dit rondeel te bouwen stonden ze hoger dan de omgeving en konden daardoor goed wind vangen.

Dat er een rondeel in de grond verstopt ligt, komt niet als aan verrassing. Voordat het ontgraven begon, was namelijk al bekend dat de huisjes aan de westzijde van de molen met hun voorgevel op de ronding van dit rondeel staan. Het gaat er bij het archeologisch onderzoek dan ook voornamelijk om de funderingen van het rondeel te documenteren. We willen namelijk graag weten hoe deze is gebouwd en of er bijvoorbeeld ooit reparaties zijn uitgevoerd.

Doordat er veel graaf- en sloopwerkzaamheden rondom het archeologisch onderzoek plaatsvinden, is het niet altijd makkelijk om alles te documenteren. Maar door goed te overleggen en samen te werken komen we een heel eind. Tot nog toe zijn de resten van de bovenkant van de fundering van het rondeel zijn aan de noordzijde van de molen gedocumenteerd. Later zal er hier nog dieper ontgraven worden en kunnen we hopelijk ook de onderkant in kaart brengen. Aan deze noordzijde is ook een stukje keldervloer en een waterputje aangetroffen. Ook hebben we twee molenstenen gevonden. Dit is natuurlijk nauwelijks een verrassing, maar wel leuk! Verder is er aan de westzijde van de molen een klein beerputje aangetroffen. Hierin zat veel glas en aardewerk uit de laatste helft van de 18e eeuw.