Een archeologische begeleiding
In januari is de gemeente Delft begonnen met de aanleg van drainage langs de zuidzijde van de Markt. Rondom de Nieuwe Kerk lag vanaf de late 14e tot in de 19e eeuw een kerkhof. Dit kerkhof liep door onder de markt, ongeveer tot aan het standbeeld van Hugo de Groot. Het is onbekend hoever het kerkhof van de Nieuwe Kerk zich tot de randen van het plein uitstrekte. De aanleg van deze drainagesleuf heeft daar nu nieuwe informatie over gegeven.
In opdracht van het Ingenieurs Bureau van de gemeente begeleidt Archeologie Delft de aanlegwerkzaamheden. In de 70 cm brede sleuf voor de drainagebuizen in de zuidoosthoek van de Markt werden maar liefst elf grafkisten gevonden. Acht kisten dreigden voor de aanleg van de drain doorgraven te worden en zijn door Archeologie Delft onderzocht en gelicht. De andere drie kisten konden ongestoord blijven liggen. Twee kisten zijn op basis van hun afmeting met zekerheid te interpreteren als kindergraven, waarvan één in zijn geheel (met kist en al) is geborgen. Behalve de kisten kwamen uit de sleuf tientallen botten en schedels, afkomstig van graven die al in de vorige eeuw bij de aanleg van kabels- en leidingsleuven waren verstoord.
Ouder onderzoek op de Markt
In 2004 kon bij een archeologische opgraving voor de ingang van de Nieuwe Kerk ook een deel van het kerkhof worden onderzocht. Bij dit onderzoek werd ter hoogte van het standbeeld van Hugo de Groot een muur aangetroffen die de westelijke begrenzing van het kerkhof markeerde. Deze muur is in de drainagesleuf echter niet aangetroffen. Het blijkt nu dat de begravingen ook veel verder richting het stadhuis doorlopen dan deze eerder gevonden grens. Over de zuidelijke rand van het grafveld was nog helemaal niets bekend. Uit dit nieuwe onderzoek blijkt dat deze op nog geen 3 meter van de gevels van de huizen langs de Markt heeft gelegen.
Bij het onderzoek werden verschillende vormen van grafkisten gevonden: rechthoekige en trapeziumvormige. Bij eerder archeologisch onderzoek naar andere kerkhoven elders in de stad, werden ook deze beide kistvormen teruggevonden. De rechthoekige kisten lijken middeleeuws te zijn en de trapeziumvormige jonger. Toekomstig onderzoek maakt hopelijk meer duidelijk over deze opmerkelijke verandering in een traditie die eeuwen hetzelfde was gebleven.
Informatie verzamelen
Archeologisch onderzoek richt zich voor een belangrijk deel op het beantwoorden van de vraag hoe de mensen vroeger leefden. Meestal doen archeologen dit aan de hand van de voorwerpen van mensen (zoals aardewerken huisraad, metalen gereedschappen etc.) of de resten van de gebouwen waarin ze woonden. De mensen zelf, in de vorm van hun skelet, kunnen echter ook veel informatie geven over het leven in hun tijd. Specialistisch onderzoek naar de skeletresten, zogenaamd fysisch antropologisch onderzoek, kan behalve het geslacht en de leeftijd bij overlijden, ook veel informatie verschaffen over de gezondheid van de mensen. Bijvoorbeeld of ze hongersnood hebben geleden, leden aan erfelijke ziekten, aan besmettelijke ziekten, aan beroepsziekten, aan welvaartsziekten, of ongelukken hadden gehad en hoe die werden behandeld. Bepaald niet de meest vrolijke informatie over het leven van vroeger, maar wel informatie die ons veel dichter bij het soms harde leven van vroeger brengt.
Hoewel de archeologische begeleiding van de werkzaamheden nog even voortduurt, worden er geen menselijke begravingen meer verwacht. Binnen kan nu al worden gestart met verder onderzoek naar het kerkhof. In de komende weken zullen de skeletten van tenminste zes volwassenen en twee kleine kinderen worden schoongemaakt en onderzocht door specialisten. Daarbij zal ook de kist en het skelet van het compleet geborgen kindergraf stap voor stap worden blootgelegd. In dit blog zullen we verslag blijven doen van de resultaten van het onderzoek, zodat u het verdere verloop ervan kunt blijven volgen.
NB: In het AD verscheen op 29 januari 2015 dit artikel, waarin wordt gesproken van een massagraf. Dit klopt echter niet: er is geen massagraf aangetroffen, maar wel meerdere begravingen. Een massagraf bestaat uit meerdere personen die gelijktijdig in één grafkuil zijn begraven, terwijl het hier om verschillende afzonderlijke begravingen over een lange periode gaat.